Joint Strike Fighter- Müşterek Saldırı Uçağı (JSF) havadan-yere görevi için optimize edilmiş çok maksatlı bir uçaktır, uygun maliyetle USAF, ABD Donanması ve Marin Birlikleri ile müttefiklerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanmıştır. JSF, F-22 için geliştirilmiş birçok teknolojiden de yararlanacaktır.
1993 yılında her servis için bağımsız bir taktik havacılık modernizasyonunun gerçekleştirilmesinin maliyet açısından karşılanamıyacağı ve bu nedenle “Çok Maksatlı Avcı” (MRF) ve “Gelişmiş Saldırı Uçağı” (A/F-X) programları iptal edilmişti. Bunların yerine “Müşterek Gelişmiş Saldırı Teknolojisi” (JAST) adı altında, gelecek jenerasyonun vurucu silah sistemini geliştirmek üzere, yeni bir program başlatılmıştı. 1995 Ağustos’unda da program JSF olarak yeniden adlandırıldı. Aynı yıl Gelişmiş Savunma Araştırma Projeleri Ajansı (DARPA) ve Gelişmiş Kısa Kalkış ve Dikey İniş (ASTOVL) programları JSF programının içine katıldı. Bu hareket neticesi Birleşik Krallık Donanması da programın içine çekilmiş oldu.
JSF programı rekabet eden iki silah sistemi konseptini üçlü servis ailesine uygun maliyetlerle onların ihtiyaçlarını karşılamak üzere sunacaktır.
USAF- F-16 ve A-10’u değiştirmek ve F-22’yi takviye etmek için özellikle havadan-karaya görevlere uygun çok maksatlı uçak. USAF varyasyonu en az mühendislik gelişimlerini içermektedir. Uçağın dik kalkış ve “hovering” gibi bir kriteri olmayacağı gibi uçak gemisinde konumlandırılmış uçaklar için gerekli karakteristik ve bakım hizmetlerine gerek görülmeyecektir. 2,036 uçak siparişi planlanmaktadır.
USN- F/A-18E/F’leri takviye etmek üzere çok maksatlı “stealth” saldırı uçağı. Uçak gemilerinde görev alması donanma ile diğer JSF varyantları arasındaki temel farkı meydana getirmektedir. Daha düşük hızlarda yaklaşımı sağlayabilmek için uçağın daha geniş kanatlara ve kuyruk kontrol yüzeylerine ihtiyacı bulunmaktadır. İç yapısı da katapult fırlatma ve kanca ile inişler için güçlendirilecektir. Uçakta uçak gemilerine uygun kuyruk kancası bulunacaktır. İniş takımları daha uzun suspansiyonlu daha fazla yük kapasiteli olacaktır. Dahili yakıtla F-18C’nin iki misli menzile sahip olacaktır. 300 uçak alımı planlanmaktadır.
USMC- AV-8B ve F/A-18A/C/D’leri değiştirmek için kısa kalkış ve dikey inişli (STOVL) saldırı uçağı. Marinlerin talebi diğerlerinden kısa kalkış ve dikey iniş özelliği ile ayrılmaktadır. 642 uçağın siparişi planlanmaktadır.
UK-STOVL (supersonic) uçağı Sea Harrier’ları değiştirmek için planmaktadır. Kraliyet Donanması’nın JSF’leri U.S. Marine’lerinkine çok benzer olacaktır. 60 uçağın alınması planlanmaktadır.
Lockheed Martin X-35’in ABD Marin’leri ve Kraliyet Donanması varyantı olan uçak kısa kalkış ve dikey iniş (STOVL) için motor şaftı ile tahrikli bir dikey kalkış fanı sistemi kullanmaktadır. Uçakta Rolls-Royce/Allison yapımı, şaft tahrikli kalkış fanı bütün tiplerde müşterek olan, modifiye edilmiş Pratt & Whitney F119 motoruna akuple edilecektir.
Boeing X-32’nin ABD Marin’leri ve Kraliyet Donanması varyantı olan uçak kısa kalkış ve dikey iniş (STOVL) için ana motora bağlı kalkış nozullarını kullanacaktır.
İlk uçak teslimatlarının 2008’de başlaması, ABD üretim miktarının 2011 yılında yılda 122 uçak ile zirveye çıkması planlanmaktadır.
1993 yılında her servis için bağımsız bir taktik havacılık modernizasyonunun gerçekleştirilmesinin maliyet açısından karşılanamıyacağı ve bu nedenle “Çok Maksatlı Avcı” (MRF) ve “Gelişmiş Saldırı Uçağı” (A/F-X) programları iptal edilmişti. Bunların yerine “Müşterek Gelişmiş Saldırı Teknolojisi” (JAST) adı altında, gelecek jenerasyonun vurucu silah sistemini geliştirmek üzere, yeni bir program başlatılmıştı. 1995 Ağustos’unda da program JSF olarak yeniden adlandırıldı. Aynı yıl Gelişmiş Savunma Araştırma Projeleri Ajansı (DARPA) ve Gelişmiş Kısa Kalkış ve Dikey İniş (ASTOVL) programları JSF programının içine katıldı. Bu hareket neticesi Birleşik Krallık Donanması da programın içine çekilmiş oldu.
JSF programı rekabet eden iki silah sistemi konseptini üçlü servis ailesine uygun maliyetlerle onların ihtiyaçlarını karşılamak üzere sunacaktır.
USAF- F-16 ve A-10’u değiştirmek ve F-22’yi takviye etmek için özellikle havadan-karaya görevlere uygun çok maksatlı uçak. USAF varyasyonu en az mühendislik gelişimlerini içermektedir. Uçağın dik kalkış ve “hovering” gibi bir kriteri olmayacağı gibi uçak gemisinde konumlandırılmış uçaklar için gerekli karakteristik ve bakım hizmetlerine gerek görülmeyecektir. 2,036 uçak siparişi planlanmaktadır.
USN- F/A-18E/F’leri takviye etmek üzere çok maksatlı “stealth” saldırı uçağı. Uçak gemilerinde görev alması donanma ile diğer JSF varyantları arasındaki temel farkı meydana getirmektedir. Daha düşük hızlarda yaklaşımı sağlayabilmek için uçağın daha geniş kanatlara ve kuyruk kontrol yüzeylerine ihtiyacı bulunmaktadır. İç yapısı da katapult fırlatma ve kanca ile inişler için güçlendirilecektir. Uçakta uçak gemilerine uygun kuyruk kancası bulunacaktır. İniş takımları daha uzun suspansiyonlu daha fazla yük kapasiteli olacaktır. Dahili yakıtla F-18C’nin iki misli menzile sahip olacaktır. 300 uçak alımı planlanmaktadır.
USMC- AV-8B ve F/A-18A/C/D’leri değiştirmek için kısa kalkış ve dikey inişli (STOVL) saldırı uçağı. Marinlerin talebi diğerlerinden kısa kalkış ve dikey iniş özelliği ile ayrılmaktadır. 642 uçağın siparişi planlanmaktadır.
UK-STOVL (supersonic) uçağı Sea Harrier’ları değiştirmek için planmaktadır. Kraliyet Donanması’nın JSF’leri U.S. Marine’lerinkine çok benzer olacaktır. 60 uçağın alınması planlanmaktadır.
Lockheed Martin X-35’in ABD Marin’leri ve Kraliyet Donanması varyantı olan uçak kısa kalkış ve dikey iniş (STOVL) için motor şaftı ile tahrikli bir dikey kalkış fanı sistemi kullanmaktadır. Uçakta Rolls-Royce/Allison yapımı, şaft tahrikli kalkış fanı bütün tiplerde müşterek olan, modifiye edilmiş Pratt & Whitney F119 motoruna akuple edilecektir.
Boeing X-32’nin ABD Marin’leri ve Kraliyet Donanması varyantı olan uçak kısa kalkış ve dikey iniş (STOVL) için ana motora bağlı kalkış nozullarını kullanacaktır.
İlk uçak teslimatlarının 2008’de başlaması, ABD üretim miktarının 2011 yılında yılda 122 uçak ile zirveye çıkması planlanmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder